Bà Helena Petrovna Blavatsky (H.P.Blavatsky 1831-1891) là huyền bí gia đại tài trong lịch sử văn minh Tây Âu. Bà cũng là sứ giả trực tiếp của các vị Chân-Sư ngự nơi dãy núi Hy Mã Lạp Sơn.
Bà sinh ngày 11 tháng 8 năm 1831 (theo lịch cũ của Nga nhằm 31 tháng 7) tại Ekaterinoslav, Ukraine, Nga quốc, con Ðại tá Peter Alexeyevich von Hahn và bà Helena Andreyevna, nhũ danh De Fadeyev, tiểu thuyết gia danh tiếng đã sớm qua đời. Ông bà ngoại của Bà là Nghị viên Hội-đồng Tư-vấn Andrey Mihailovich de Fadayev và Công chúa Helena Pavlovna Dolgorukov đã chămlo giáo dục Bà tại Saratov và Tiflis thuộc vùng Caucase. Khi còn trẻ, Bà thường theo phụ thân du-lịch miền Tây Âu. Từ lúc ấu thơ, Bà được trời phú cho tính nhạy cảm phi thường về tâm linh. Năm 1849, Bà kết hôn với viên quang Nikifor Vassilyevich Blavatsky, lớn tuổi hơn Bà rất nhiều. Sau đó Bà từ hôn. Trong hai năm 1849, 1850 Bà đi viếng Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, Pháp. Bà gặp Sư Phụ của Bà tại Luân Ðôn năm 1851. Cuối năm đó, Bà đi tàu sang Canada, rồi xuống New Orleans (Hoa Kỳ), Mexico, Nam Mỹ, đoạn về Tích Lan và Ấn Ðộ năm 1852. Bà tiềm thế vào Tây Tạng nhưng thất bại. Năm 1853, Bà sang Java rồi trở về Anh Quốc. Mùa hè 1854, Bà lại trở qua Hoa Kỳ, vượt ngang dãy núi Rockies với đoàn người di cư, Bà sang viếng Nam Mỹ một lần nữa. Cuối năm 1855, Bà đi ngả Nhật bản qua Ấn độ, viếng Kashmir, Ladakh, một vài nơi ở Tây Tạng và Miến Điện trong hai năm 1856-1857. Năm 1858, Bà sang Âu Châu, đi ngang Java. Bà ở lại Pháp và Ðức ít lâu rồi trở về Nga quốc đến Pskov đêm Chúa Giáng Sinh 1858. Ðầu năm 1860, Bà qua Caucase du hành với dân bổn sứ và ở tại đó đến cuối năm 1863. Nơi đây Bà kinh nghiệm, trải qua những cuộc thử thách khắc nghiệt về vật chất và tâm linh, sau cùng Bà hoàn toàn chủ trì được quyền năng thần bí của Bà.
Mùa thu năm 1863, Bà lại rời nước Nga, đi du lịch ở Balkans, Ai Cập, Syrie, Ý, từ năm 1863-1866, trong thời gian này Bà có ở Tây Tạng. Năm 1867, Bà trở về Ý rồi viếng miền Nam nước Nga trong một thời gian ngắn. Bà hiện diện ở trận chiến Mentana ngày 3-11-1867 và bị thương. Cuối năm 1868, Bà đi Ấn Ðộ, và viếng Tây Tạng với Sư Phụ Bà. Bà trở về Hy Lạp năm 1870, đáp tầu sang Ai Cập và bị đắm tàu gần Spezzia.
Trong khoảng thời gian 1871-72, Bà định cư tại Caire và rán sức thành lập một Hội Thần-linh nhưng Bà thất bại. Bà liền bỏ đi du lịch ở Syrie, Palestine, Lebanon. Năm 1872, Bà trở về ở ít lâu tại Odessa. Sau đó Bà đi viếng vài nước Ðông Âu rồi sang Paris mùa xuân năm 1873. Nơi đây, Bà được linh Thầy dạy phải sang New York. Bà đến nơi nhằm ngày 7 tháng 7. Bà gặp Ðại tá Henry Steel Olcott ngày 14-10-1874, nơi trang trại Eđy ở Chittenden, tiểu bang Vermont. Cuối năm 1874, Bà khởi đầu sự nghiệp văn chương của Bà, viết bài bênh vực sự thật về những hiện tượng thần linh.
Ngày 7-9-1875, Bà thành lập Hội Thông Thiên Học (T.T.H) chung với Ðại tá Olcott, ông William Q. Judge và vài người khác. Bài diễn văn khai mạc Hội được Ðại tá Olcott đọc ngày 17-11-1875.
Vào mùa thu 1887, Bà xuất bản quyển sách đầu tiên của Bà: quyển Nữ Thần Isis được tiết lộ và nhập tịch dân Hoa Kỳ ngày 8-7-1878. Qua 17-12-1878, Bà sang Ấn Độ với đại tá Olcott và ở tại Bombay. Ðến tháng 10-1879, Bà phát hành tờ tạp chí đầu tiên của Bà là tờ Người Thông Thiên Học, kết quả mang lại sự phát triển nhanh chóng cho công việc bành trướng T.T.H. tại Ấn độ từ năm 1879 đến năm 1883. Tháng 12-1882, Bà dời Hội quán Trung ương về Adyar, Madras. Bà sang châu Âu ngày 20-2-1884 với Ðại tá Olcott, ông Mohini và vài người khác. Sau khi thăm viếng thành phố Nice, miền Nam nước Pháp, bà về ở tại Paris, viết bộ sách Giáo lý bí truyền. Bà sang viếng Luân đôn một thời gian ngắn rồi dời về Elberfeld, Ðức quốc vào mùa thu năm 1884, trong lúc đó vụ âm-mưu phản bội của vợ chồng Coulomb ở Adyar nổ bùng lên. Tháng 10-1884, Bà trở lại Luân đôn, liền sau đó đáp tàu qua Ấn Độ, về đến Adyar ngày 21-12-1884.
Tháng 2-1885 Bà đau nặng, nhờ Sư Phụ cứu khỏi. Ngày 31-3-1885, Bà đi tàu qua thành Naples (Ý) rời Ấn độ lần cuối cùng. Sau khi dừng lại Torre del Greco một thời gian ngắn, Bà về nụ tại Wiirzburg, Ðức quốc, nơi đây Bà viết một phần lớn quyển“Giáo lý bí truyền“. Tháng 7-1886, Bà dời qua Ostende, trên đường đi, Bà ghé thăm Elberfeld. Ở Ostende, Bà tiếp tục công trình viết sách của Bà. Tháng 5-1887, Bà dời nhà về Luân đôn, thành lập Chi bộ Blavatsky và xuất bản tờ tạp chí thứ hai của Bà, tờ Lucifer vào tháng 9 năm đó. Cuối thu 1888, Bà cho in quyển Giáo lý bí truyền. Cùng một năm này Bà sáng lập Trường Bí-giáo và viết tập Giáo Huấn. Năm 1889, Bà xuất bản quyển Chìa Khóa T.T.H. và Tiếng Nói Vô Thinh. Năm 1890, Bà thành lập trụ sở trung ương châu Âu của Hội T.T.H. tại số 19, đại lộ Luân đôn.
Nơi đây, Bà từ trần ngày 8-5-1891 giữa lúc đảm đang công việc nặng nhọc. Xác thể Bà được hỏa táng tại Woking, Surrey, Anh quốc.